Ná Foghlama Teangacha Amhail is Dá mbeifeá ag Cur Biachláir de Ghlanmheabhair, ach Déan Iarracht Iad a Fhoghlaim mar a Bheadh Cócaireacht á Déanamh Agat.

An raibh an mothú seo agat riamh?

Íoslódáil tú roinnt Aipeanna, bhailigh tú na gigibheart de shonraí, agus tá do leabhair fhoclóra beagnach caite amach agat. Bhí tú cinnte go raibh go leor 'ábhar úsáideach' bailithe agat, cosúil le bailitheoir, ag cur 'codanna' de theangacha éagsúla in ord.

Ach nuair a thagann sé chun labhairt i ndáiríre, tuigeann tú go bhfuil tú cosúil le cócaire a bhfuil cuisneoir lán d'ábhair bia den scoth aige, ach nach bhfuil a fhios aige conas an t-oigheann a chasadh air. Carn focal scaipthe agus gramadaí i d'intinn, nach féidir a chur le chéile chun abairt fhíor-nádúrtha a dhéanamh.

Cén fáth a dtarlaíonn sé seo?

B'fhéidir go bhfuilimid ag déanamh botún maidir le fíor-bhrí na foghlama teanga ón tús.

Ní eolas í an Teanga, ach Scil

Deirtear linn i gcónaí go bhfuil foghlaim teanga iasachta cosúil le matamaitic nó stair a fhoghlaim, ag éileamh 'cuimhne' agus 'tuigbheáil'. Ach níl ansin ach leath an scéil.

Go deimhin, is mó atá i bhfoghlaim teanga ná mar atá i bhfoghlaim conas mias nua eachtrannach a chócaráil.

Smaoinigh air seo:

• Focail agus gramadach, is iad sin na comhábhair agus na spíosraí. Ní mór iad a bheith agat, is é seo an bunús. Ach ní bheidh pláta bia blasta ann go huathoibríoch ach salann, anlann soighe, mairteoil agus glasraí a chruachadh le chéile.
• Is iad téacsleabhair agus Aipeanna na hoidis. Insíonn siad duit na céimeanna agus na rialacha, agus tá siad an-tábhachtach. Ach ní bhíonn aon chócaire mór ag cócaráil go hiomlán de réir an oideas. Déanfaidh siad an teas a choigeartú de réir a mothaithe féin, agus cuirfidh siad blasanna nua leis ar bhonn tobann.
• Is iad cultúr agus stair anam na mias seo. Cén fáth a dtaitníonn an spíosra seo le daoine an áit seo? Cén scéal féile atá taobh thiar den mhias seo? Gan iad seo a thuiscint, d'fhéadfadh do mhias a bheith cosúil leis an mbunleagan, ach ní bheidh an 'blas fíor-nádúrtha' sin ann riamh.

Is í an fhadhb atá ag formhór againn, go bhfuilimid ró-dhírithe ar 'chomhábhair a chruinniú' agus 'oidis a chur de ghlanmheabhair', ach go bhfuil dearmad déanta againn dul isteach sa chistin, teagmháil a dhéanamh leo go pearsanta, triail a bhaint astu, agus botúin a dhéanamh.

Tá eagla orainn an bia a dhó, eagla orainn an iomarca salainn a chur leis, eagla orainn go ndéanfaidh daoine eile magadh fúinn nach bhfuil an tine againn a lasadh. Mar sin, is fearr linn fanacht sa chrios compord, ag bailiú níos mó 'oidis', ag brionglóid go dtiocfaimid chun bheith ina gcócaire móra lá éigin go huathoibríoch.

Ach ní tharlóidh sé sin go deo.

Ó 'Bhailitheoir Teanga' go 'Meara-Chócaire Cultúrtha'

Tarlaíonn an fíor-athrú an nóiméad a athraíonn tú do mheon: Ná bí i do bhailitheoir a thuilleadh, déan iarracht a bheith i do 'mheara-chócaire cultúrtha'.

Cad a chiallaíonn sé seo?

1. Glac an chéad chéim i dtreo an 'neamhfhoirfeachta'. Ní féidir le haon chócaire steak Wellington foirfe a dhéanamh an chéad uair. Tá do chéad abairt i dteanga iasachta cinnte go mbeidh sí deacair, lán le botúin. Ach ní dhéanfaidh aon ní! Tá sé cosúil leis an gcéad ubh a fhrioch tú, b'fhéidir go raibh sé beagán dóite, ach fós féin, rinne tú féin é, agus is í sin do chéad chéim. Tá an t-eispéireas 'teipthe' seo níos úsáidí ná deich n-uaire an oideas a léamh.

2. Ó 'Cad é' go 'Cén fáth'. Ná cuimhnigh ach conas 'Hello' a rá, bí fiosrach faoi cén fáth a mbeannaíonn siad ar an mbealach seo? Cén teanga choirp eile a bhíonn acu nuair a bhuaileann siad le chéile? Nuair a thosaíonn tú ag iniúchadh na scéalta cultúrtha taobh thiar den teanga, éireoidh na focail scoite sin beo agus te láithreach. Ní siombail amháin a bheidh á cuimhneamh agat a thuilleadh, ach radharc, scéal.

3. An rud is tábhachtaí: 'blas' a fháil agus 'a roinnt'. Cad é an nóiméad is áille nuair a bhíonn an bia réidh? Is é a roinnt le cairde agus le teaghlaigh, agus aoibh gháire shásúil a fheiceáil ar a n-aghaidheanna. Is mar an gcéanna leis an teanga. Níl príomhchuspóir do fhoghlaim le pas a fháil i scrúdú, ach nasc a chruthú le duine fíor-bheo eile.

Bhí sé seo ar cheann de na codanna is deacra den fhoghlaim roimhe seo - cá bhfaighidh tú daoine le cleachtadh leo?

Ar an dea-uair, tá 'cistin' agus 'bord bia' níos fearr againn anois. Tá uirlisí cosúil le Lingogram cosúil le 'cúirt bia' idirnáisiúnta atá ar oscailt duit i gcónaí. Tá aistriúchán cumhachtach AI ionsuite ann, a ligeann duit comhrá a thosú go dána le cairde ó gach cearn den domhan, fiú mura bhfuil do 'scileanna cócaireachta' foirfe.

Ní gá duit fanacht go dtí go mbeidh tú 'foirfe' sula labhraíonn tú. Is féidir leat comhrá a dhéanamh agus foghlaim ag an am céanna, ag mothú blas na teanga is fíor agus is barántúla. Tá sé seo cosúil le cócaireacht a dhéanamh faoi threoir cócaire mór cairdiúil, a cheartóidh do bhotúin agus a inseoidh duit rúin na mias seo.

Mar sin, ná bí buartha a thuilleadh os comhair cuisneoir lán de 'chomhábhair'.

Breathnaigh ar fhoghlaim teanga mar eachtra bhlasta. Inniu, roghnaigh 'cineál bia' (teanga) a bhfuil suim agat ann, téigh isteach sa 'chistin', las an tine, fiú más iarracht amháin é an 'ubhangán trátaí' is simplí a dhéanamh.

Mar níl tú ag cur foclóir leadránach de ghlanmheabhair, tá tú ag cócaráil blas nua do do shaol.