Nágrannar þínir, í öðru landi

Hefurðu einhvern tímann hugsað til þess að landamæri á sumum stöðum séu ekki þéttvöktuð landamærastöð, heldur kannski bara brú, lítil á, eða jafnvel máluð lína í almenningsgarði?

Þú kaupir þér morgunmat í Þýskalandi, ferð í göngutúr með hundinn þinn, og áður en þú veist af ertu kominn yfir í Frakkland hinum megin við götuna.

Þetta hljómar eins og atriði úr kvikmynd, en við landamæri Þýskalands og Frakklands er þetta daglegt líf margra. Á bak við þessa sérstæðu „tvílandabæi“ leynist aldarlöng saga um „aðskilnað“ og „sáttir“.

Gamlar nágrannaþjóðir í „ástar- og hatursambandi“

Við getum ímyndað okkur Þýskaland og Frakkland sem flóknar nágrannaþjóðir, sem hafa skipst á að sameinast og skilja á hundruðum ára, og rífast ótt og títt. Kjarni deilna þeirra hefur verið frjósamt landsvæði sem liggur á milli þeirra – fallegu smábæirnir.

Þessir smábæir voru upphaflega ein stór fjölskylda, þar sem talaðar voru svipaðar mállýskur og fólk átti sameiginlega forfeður. En í upphafi 19. aldar var haldinn „fjölskyldufundur“ sem átti eftir að ráða úrslitum um framtíð Evrópu (Vínarfundurinn). Til að skilgreina landamærin afdráttarlaust tóku valdhafar upp penna og drógu línu á kortinu eftir náttúrulegum ám, og bjuggu þannig til ný landamæri.

Upp frá því skildi ein á tvö lönd.

• Eitt þorp, tveir framburðir: Til dæmis þorpið Scheibenhardt, sem Lauter áin skipti í tvennt. Vinstri bakki árinnar tilheyrði Þýskalandi, hægri bakki Frakklandi. Sama þorpnafnið hefur algjörlega mismunandi framburð á þýsku og frönsku, eins og til að minna fólk á þessa sögu um þvingaða aðskilnað.
• Vandi „stóra þorpsins“ og „litla þorpsins“: Einnig eru til þorp, eins og Grosbliederstroff og Kleinblittersdorf, sem upphaflega voru „stórt þorp“ og „lítið þorp“ sitthvoru megin við ána. Dómur sögunnar gerði það að verkum að þau tilheyrðu framvegis sitt hvoru landinu. Athyglisvert er að með tímanum þróaðist „litla þorpið“ í Þýskalandi og varð enn blómlegra en „stóra þorpið“ í Frakklandi.

Þannig urðu endar einnar brúar tveir heimar. Annar endinn hafði þýska skóla og þýsk lög; hinn endinn hafði franska fána og franska frídaga. Íbúar sama þorpsins urðu „útlendingar“ hverjir fyrir öðrum.

Hvernig urðu söguleg ör að brúum nútímans?

Eftir að reykur stríðsins lagðist ákváðu þessar gömlu nágrannaþjóðir loksins að það væri kominn tími til sátta.

Með tilkomu Evrópusambandsins og Schengen-samningsins varð sú landamæralína sem áður var köld, óljós og hlý. Landamærastöðvar voru lagðar niður og fólk gat ferðast frjálslega, eins og í eigin bakgarði.

Brúin sem skildi löndin að fékk nafnið „Vináttubrúin“ (Freundschaftsbrücke).

Nú á dögum, þegar gengið er um þessa smábæi, finnur maður fyrir undarlegum samruna. Þjóðverjar flykkjast inn í franska smábæi til að versla þegar Frakkar eru í fríi, og Frakkar njóta kaffihúslífsins í Þýskalandi síðdegis.

Til að bæta lífsgæðin lærðu þeir sjálfkrafa tungumál hvors annars. Í Þýskalandi kenna skólar frönsku; í Frakklandi er þýska vinsælt annað erlent tungumál. Tungumálið er ekki lengur hindrun, heldur lykill að samskiptum. Þeir sönnuðu á beinan hátt: Sannkölluð landamæri eru ekki á kortum, heldur í hjörtum fólks. Ef vilji er fyrir hendi til að eiga samskipti, er hægt að rífa niður hvaða vegg sem er.

Heimur þinn ætti að vera án landamæra

Þessi saga um landamæri Þýskalands og Frakklands er ekki bara áhugaverð söguleg staðreynd. Hún sýnir okkur að máttur samskipta er nægur til að brúa hvaða „landamæri“ sem er.

Þótt við búum ekki í slíkum „tvílandabæjum“, búum við samt í heimi þar sem stöðugt þarf að fara yfir landamæri – landamæri menningar, tungumála og skilnings.

Ímyndaðu þér, þegar þú ferðast, vinnur eða ert einfaldlega forvitinn um heiminn, ef tungumálið væri ekki lengur hindrun, hversu víðfeðman nýjan heim þú myndir uppgötva?

Þetta er nákvæmlega sú nýja „vináttubrú“ sem tæknin færir okkur. Til dæmis spjallforrit eins og Lingogram, sem er með innbyggðan öflugan gervigreindartúlka sem þýðir í rauntíma. Þú þarft aðeins að slá inn á móðurmáli þínu, og það þýðir strax yfir á tungumál viðmælandans, svo þú getir átt samskipti við fólk hvar sem er í heiminum, eins og gamlir vinir.

Þú þarft ekki að vera tungumálasnillingur til að upplifa frelsi hindrunarlausra samskipta yfir landamæri.

Næst þegar þér finnst heimurinn stór og fjarlægðin milli fólks mikil, mundu eftir „Vináttubrúnni“ við landamæri Þýskalands og Frakklands. Sannkölluð tenging hefst með einföldu samtali.

Heimur þinn getur verið landamæralausari en þú ímyndar þér.

Farðu á https://intent.app/ og byrjaðu þín fjöltyngdu samskipti.