10 წლის განმავლობაში ინგლისურის სწავლის შემდეგ, რატომ ხარ მაინც „უსიტყვო“?
თითქოსდა ყველას გვყავს ასეთი მეგობარი (ან ეს ადამიანი თავად ჩვენ ვართ): დაწყებითი სკოლიდან უნივერსიტეტამდე არცერთი ინგლისურის გაკვეთილი არ გაუცდენია, ლექსიკონის წიგნები ზეპირად იცოდა ერთი მეორის მიყოლებით, გრამატიკის წესები კი – დახუჭული თვალებით. მაგრამ როგორც კი უცხოელს შეხვდება, იმ წამსვე „უსიტყვო“ ხდება, დიდი ხნის ფიქრის შემდეგ, მხოლოდ მოუხერხებელ „Hello, how are you?“-ს ამოიღებს.
ჩვენ საკუთარ თავს ვეკითხებით: რატომ დავხარჯეთ ამდენი დრო და მაინც ვერ ვისწავლეთ ენა კარგად? ენის ნიჭი არ გვაქვს?
არა, პრობლემა შენში არაა, არამედ იმაში, თუ როგორ ვსწავლობთ ენებს.
შენ არ ცურვას სწავლობ, არამედ ნაპირზე ცურვის სახელმძღვანელოს იზეპირებ
წარმოიდგინე, ცურვის სწავლა გინდა.
მაგრამ შენი მწვრთნელი წყალში არ ჩაგყავს, არამედ სქელ წიგნს „ცურვის თეორიის სრული კურსი“ გაძლევს. ის გაიძულებს ყოველდღე საკლასო ოთახში დაიზეპირო წყლის ამწევი ძალის პრინციპები, შეისწავლო სხვადასხვა ცურვის სტილის კუთხეები და ძალის გამოყენების ტექნიკა, შემდეგ კი რეგულარულად ჩააბარო გამოცდები და ჩაიწერო „თავისუფალი სტილის ცურვის 28 ძირითადი წესი“.
ეს წიგნი ზეპირად ისწავლე, თეორიის გამოცდებში კი ყოველთვის უმაღლეს ქულებს იღებდი. მაგრამ ერთ დღეს ვიღაცამ წყალში გიბიძგა და შეშინებულმა აღმოაჩინე — რომ საერთოდ არ შეგიძლია ცურვა, მეტიც, შეიძლება მაშინვე დაიხრჩო.
ეს აბსურდულად ჟღერს, არა?
მაგრამ ზუსტად ასე ვსწავლობთ ენებს უმეტესობა ჩვენგანი სკოლებში. ჩვენ ენას არ „ვიყენებთ“, ჩვენ უბრალოდ მას „ვიკვლევთ“.
ჩვენ ენას ფიზიკის, ისტორიის მსგავს საგნად მივიჩნევთ, ვკონცენტრირდებით დაზეპირებასა და გამოცდებზე, თუმცა უგულებელვყოფთ მის უმთავრეს ფუნქციას — კომუნიკაციასა და კავშირს. ჩვენ იმ ადამიანს ვგავართ, ვინც ნაპირზე ცურვის სახელმძღვანელო ზედმიწევნით შეისწავლა, მაგრამ წყლის ტემპერატურა არასოდეს უგრძვნია.
საკლასო ოთახში სწავლის „სამი ხაფანგი“
ეს „ნაპირზე ცურვის სწავლის“ მოდელი სამ დამქანცველ ხაფანგში გაგხვევს:
1. „მოსაწყენი“ გრამატიკის წესები
კლასში უამრავ დროს ვხარჯავთ გრამატიკის ანალიზზე, ისე, როგორც ლაბორატორიაში პეპლის ნიმუშებს ვიკვლევთ. ვიცით, რა არის აწმყო სრული გაგრძელებული დრო, რა არის კავშირებითი კილო, მაგრამ არ ვიცით, როგორ გამოვიყენოთ ისინი ბუნებრივად რეალურ საუბარში.
ნამდვილი ენის ოსტატები, წესების დაზეპირებით კი არა, არამედ „ენობრივი გრძნობით“ აღწევენ წარმატებას — ისევე, როგორც ქართულად ლაპარაკისას არასდროს ვფიქრობთ, რომელია ქვემდებარე, შემასმენელი თუ დამატება. ეს ენობრივი გრძნობა უამრავი „ჩაძირვიდან“ მოდის, ისევე, როგორც მოცურავე ინსტინქტურად გრძნობს წყლის დინებას, ნაცვლად იმისა, რომ თავში ცურვის ფორმულები ითვალოს.
2. „კუს სიჩქარის“ სწავლის ტემპი
კლასმა ყველა უნდა გაითვალისწინოს, ამიტომ პროგრესი ყოველთვის გიჟურად ნელია. მასწავლებელმა შეიძლება მთელი კვირა დახარჯოს რამდენიმე სიტყვის განმეორებით ახსნაზე, რომლებიც პირველივე დღეს გაიგე.
ეს ჰგავს მწვრთნელს, რომელიც მთელ მოცურავეთა გუნდს ერთი თვის განმავლობაში ერთი და იმავე მოსმის ვარჯიშს ავალებს. მათთვის, ვინც უკვე მზადაა თავისუფლად იცუროს, ეს უდავოდ უზარმაზარი ტანჯვა და დროის კარგვაა, და ნელ-ნელა შენი ენთუზიაზმიც ქრება.
3. „მარტოხელა კუნძულის“ სავარჯიშო გარემო
ყველაზე საბედისწერო კი ისაა: საკლასო ოთახში თითქმის არ გყავს რეალური მოსაუბრე. შენი კლასელები შენსავით შეცდომების დაშვების ეშინიათ და წინადადებებს საკუთარი ენის აზროვნებით თარგმნიან. თქვენი საუბარი უფრო მასწავლებლის დავალების შესრულებას ჰგავს, ვიდრე გულწრფელ გაზიარებას.
როდესაც გამბედაობას მოიკრებ და უფრო ნამდვილ, უფრო რთულ წინადადებას იტყვი, საპასუხოდ შეიძლება არა მოწონება, არამედ კლასელების გაოგნებული მზერა, ან თუნდაც „ადამიანურად ისაუბრე“-ს თვალების ბრიალი მიიღო. დროთა განმავლობაში, სიჩუმეს ამჯობინებ.
როგორ გადმოვხტეთ ხაფანგიდან და მართლა „ჩავხტეთ წყალში“?
მაშ, როგორ უნდა დავაღწიოთ თავი ამ სირთულეს და ნამდვილად ვისწავლოთ „ცურვა“?
პასუხი მარტივია: იპოვე შენი საკუთარი „აუზი“ და შემდეგ ჩახტი მასში.
აღარ იყო ენის „მკვლევარი“, დაიწყე მისი „გამოყენება“. ენა მოსაწყენი საგნიდან გადააქციე სახალისო იარაღად, ხიდად, რომელიც სამყაროს აკავშირებს.
- გრამატიკის წიგნები შენი საყვარელი სიმღერებით შეცვალე. ბევრი მოსმენის შემდეგ აღმოაჩენ, რომ „სწორი“ გამოთქმები თავისით გაგიჩნდება გონებაში.
- სავარჯიშო წიგნები კარგ ფილმად აქციე. გამორთე სუბტიტრები და ეცადე, იგრძნო ნამდვილი ემოციები და კონტექსტი.
- სიტყვების დაზეპირება ნამდვილ კომუნიკაციად აქციე. დაიმახსოვრე, ენის საბოლოო მიზანი „ადამიანებთან“ საუბარია და არა „წიგნებთან“ საუბარი.
ვიცი, ამის თქმა უფრო ადვილია, ვიდრე გაკეთება. ჩვენ გარშემო არც ისე ბევრი უცხოელია, არც ისეთი გარემოა, რომ ყოველთვის და ყველგან შეგვეძლოს საუბრის ვარჯიში. შეცდომების დაშვების გვეშინია, უხერხულობისაც.
საბედნიეროდ, ტექნოლოგიამ სრულყოფილი გამოსავალი მოგვცა.
წარმოიდგინე, ჯიბეში რომ გქონდეს „პირადი აუზი“? ადგილი, სადაც ნებისმიერ დროს, ნებისმიერ ადგილას, უსაფრთხოდ და მარტივად შეძლებ მსოფლიოს მშობლიურ ენაზე მოსაუბრეებთან კომუნიკაციას. აქ შეცდომებზე არ უნდა იდარდო, რადგან ხელოვნური ინტელექტი, შენი პირადი მწვრთნელივით, რეალურ დროში დაგეხმარება შესწორებასა და თარგმნაში, რაც სრულ თავდაჯერებულობას მოგანიჭებს.
ეს არის ის, რასაც Intent აკეთებს. ის არა მხოლოდ ჩატის ინსტრუმენტია, არამედ შენთვის მორგებული ენის „აუზი“. ის საშუალებას გაძლევს გამოტოვო ყველა მოსაწყენი თეორია და პირდაპირ გადახვიდე ყველაზე მნიშვნელოვან ნაწილზე — რეალურ ადამიანებთან აზრიან საუბარზე.
Intent-ის მსგავსი ხელსაწყოთი, მარტივად შეგიძლია იპოვო ფრანგი მეგობარი ფილმებზე სასაუბროდ, ან ამერიკელ მეგობარს უახლესი ჟარგონი ჰკითხო. ენა აღარ არის გამოცდის ფურცელზე მოცემული შეკითხვა, არამედ სამყაროს შესასწავლად და მეგობრების შესაძენად გასაღები.
აღარ იხეტიალო ნაპირზე.
ენის სწავლის საუკეთესო დრო ყოველთვის ახლაა. დაივიწყე ის წესები და გამოცდები, რომლებიც თავს გაწუხებს, იპოვე ადამიანი ან საქმე, რომელიც ნამდვილად გაინტერესებს, და შემდეგ გაბედულად თქვი პირველი სიტყვა.
აღმოაჩენ, რომ როდესაც ენა კომუნიკაციის თავის არსს უბრუნდება, ის სულაც არ არის რთული, პირიქით, სავსეა სიამოვნებით.
ახლავე ჩახტი წყალში, სამყარო გელოდება.