ნუღარ აიძულებ თავს, „უცხო ენაზე იაზროვნო“! შესაძლოა, მეთოდი თავიდანვე შეცდომით აირჩიე.

შენც თუ გსმენია მსგავსი რჩევა: „უცხო ენის სწავლისას გონებაში ნუ თარგმნი! პირდაპირ ამ ენაზე უნდა იაზროვნო!“

ამას ადვილად იტყვი, მაგრამ უმეტესობისთვის ეს ჰგავს მარათონში სირბილის მოთხოვნას, სანამ სიარულს ისწავლიდე — შედეგად კი იმედგაცრუების გარდა არაფერს მიიღებ. ჩვენი ტვინი დიდი ხანია შეჩვეულია სამყაროს დედაენაზე აღქმას და მისი იძულებით „გამორთვა“ ჰგავს სიბნელეში თვალებახვეული მართვას, რაც შეუძლებელს ხდის ერთი ნაბიჯის გადადგმასაც კი.

მაგრამ, რა მოხდება, თუ გეტყვი, რომ ის „ცუდი ჩვევა“, რომელიც ასე გტანჯავს — გონებაში თარგმნა — სინამდვილეში შენი უძლიერესი საიდუმლო იარაღია უცხო ენის შესასწავლად?

უცხო ენის სწავლა უცხო ქალაქის ძიებას დავამსგავსოთ

მოდით, სხვა კუთხით შევხედოთ.

ახალი ენის სწავლა ჰგავს უცნობ ქალაქში „ჩამოგდებას“, სადაც არასდროს ყოფილხარ. მაგალითად, პარიზში. შენი მშობლიური ენა კი შენი მშობლიური მხარეა, სადაც გაიზარდე და რომელსაც ზედმიწევნით იცნობ.

მშობლიურ ქალაქში თვალდახუჭულსაც კი იცი, რომელი ქუჩა სად მიდის. მაგრამ პარიზში, ყოველი საგზაო ნიშანი, ყოველი შენობა შენთვის სრულიად ახალი, უაზრო სიმბოლოა. ასეთ დროს რას გააკეთებ?

გადააგდებ რუკას, „ინტუიციით“ უმისამართოდ იხეტიალებ და იმედი გექნება, რომ „ჩაძირვით“ ისწავლი გზის პოვნას?

რა თქმა უნდა, არა. პირველი, რასაც გააკეთებ, ტელეფონის ამოღება და რუკის გახსნა იქნება.

თარგმნა არის რუკა ამ უცნობ ქალაქში.

ის გეუბნება, რომ „Rue de Rivoli“ არის რივოლის ქუჩა; „Tour Eiffel“ კი ეიფელის კოშკია. რუკა (თარგმანი) უცნობ სიმბოლოებს უკავშირებს იმას, რაც უკვე იცი, და ქალაქს შენთვის აზრიანად აქცევს. ამ რუკის გარეშე, შენ მხოლოდ გაუგებარ ასოებსა და ბგერებს დაინახავ, მალე დაიკარგები და ხელს ჩაიქნევ.

ეს არის ენის სწავლის ყველაზე მნიშვნელოვანი კონცეფცია: „გასაგები შეტანა“. სანამ ქალაქის „ძიებას“ დაიწყებ, ჯერ „რუკის გაგება“ უნდა ისწავლო.

„რუკის კითხვიდან“ „გონებაში რუკის ქონამდე“

რა თქმა უნდა, არავის უნდა მთელი ცხოვრება რუკას მიშტერებულმა იაროს. ჩვენი საბოლოო მიზანია, მთელი ქალაქის რუკა გონებაში ჩავიბეჭდოთ და ადგილობრივივით თავისუფლად ვიმოძრაოთ. როგორ მივაღწიოთ ამას?

მთავარია, რუკა გონივრულად გამოიყენო.

1. წერტილიდან ხაზამდე, ზვავისებური ძიება: როცა რუკის დახმარებით ეიფელის კოშკის ადგილმდებარეობას გაიგებ, შეგიძლია მის გარშემო არსებული ქუჩების შესწავლა დაიწყო. მაგალითად, აღმოაჩენ, რომ გვერდით არის ქუჩა სახელად „Avenue Anatole France“, რუკაზე გადაამოწმებ და მის სახელს გაიგებ. შემდეგში, აქ დაბრუნებისას, არა მხოლოდ კოშკს, არამედ ამ ქუჩასაც ამოიცნობ. ეს არის „i+1“ სწავლის მეთოდი – უკვე ცნობილზე (i) ოდნავ ახალ ცოდნას (+1) ამატებ. რაც მეტ სიტყვასა და წინადადებას იცნობ, მით უფრო დიდი და სწრაფი ხდება შენი თოვლის გუნდა ახალი სფეროების შესასწავლად.

2. უფრთხილდი რუკის „ხაფანგებს“: რუკა ძალიან გამოსადეგია, მაგრამ ზოგჯერ შეცდომაშიც შეჰყავს ადამიანი. მაგალითად, თუ ფრანგ მეგობარს ჰკითხავ, როგორ თქვას „მენატრები“, ის გიპასუხებს „Tu me manques“. თუ ამას სიტყვასიტყვით, რუკის მიხედვით თარგმნი, მიიღებ „შენ ჩემგან ქრები“, რაც სრულიად განსხვავებულ ლოგიკას იძენს. ანალოგიურად, თუ ამერიკელი გეტყვის „We've all been there“, რუკამ შეიძლება გითხრას „ჩვენ ყველანი იქ ვიყავით“, მაგრამ მისი ნამდვილი მნიშვნელობა არის „ეს ყველაფერი მეც გამომიცდია, მესმის შენი“.

ეს გვახსენებს, რომ ენა მხოლოდ სიტყვების ნაკრები არ არის; მის უკან უნიკალური კულტურული ლოგიკა დგას. რუკა გეხმარება გზის პოვნაში, მაგრამ გზისპირა ადგილობრივი კულტურა და წეს-ჩვეულებები გულმოდგინედ უნდა შეიგრძნო.

უცხო ენაზე „აზროვნების“ ნამდვილი საიდუმლო მისი ინსტინქტად ქცევაა

მაშ, როგორ უნდა გადავაგდოთ ბოლოს და ბოლოს რუკა და „გონებაში ჩავიბეჭდოთ“?

პასუხია: მიზანმიმართული ვარჯიში, სანამ რეფლექსად არ იქცევა.

ეს შეიძლება ზეპირად დამახსოვრებას ჰგავდეს, მაგრამ სრულიად განსხვავებულია. ზეპირად დამახსოვრება ნიშნავს წიგნში მოცემული დიალოგების დამახსოვრებას, ჩვენ კი უნდა ავიღოთ ჩვენს გონებაში არსებული ყველაზე ხშირად გამოყენებული, ყველაზე ინსტინქტური მშობლიური ენის აზრები, აქტიურად „ვთარგმნოთ“ ისინი უცხო ენაზე და ხმამაღლა წარმოვთქვათ.

მაგალითად, თუ გონებაში გაგიელვებს აზრი „ოჰ, ესე ყოფილა!“.

არ გამოტოვო! მაშინვე გადაამოწმე რუკაზე (თარგმნე), ოჰ, ინგლისურად „Oh, that makes sense!“ ყოფილა!

შემდეგ, გაიმეორე რამდენჯერმე.

ეს პროცესი ჰგავს იმას, რომ შენს ტვინში, მშობლიური ქალაქის ყოველი ქუჩისთვის, პარიზის რუკაზე შესაბამის მარშრუტს პოულობ და რამდენჯერმე გადიხარ. პირველად, რუკას უნდა უყურო; მეათედ, შესაძლოა, მაინც მოგიწიოს თვალის ერთი გადავლება; მაგრამ ას მეასეჯერ შემდეგ, როცა იმ ადგილას წასვლა მოგინდება, შენი ფეხები ბუნებრივად მიგიყვანს იქ.

ამ მომენტში, თარგმნა აღარ დაგჭირდება. რადგან კავშირი დამყარებულია, რეაქცია კი ინსტინქტად იქცა. ეს არის უცხო ენაზე „აზროვნების“ ნამდვილი მნიშვნელობა — ის სწავლის საწყისი კი არა, მიზანმიმართული ვარჯიშის ბოლო წერტილია.

ამ „ენობრივი ქალაქის“ ძიებისას, განსაკუთრებით მაშინ, როცა გამბედაობას მოიკრებ და „ადგილობრივებთან“ ურთიერთობას დაიწყებ, გარდაუვალია, რომ დაბრკოლებებს ან გაუგებრობებს წააწყდე. ასეთ დროს, კარგი იქნებოდა, თუკი ხელთ გექნებოდა ჭკვიანი გზამკვლევი.

სწორედ აქ ერთვება საქმეში ისეთი ინსტრუმენტები, როგორიცაა Lingogram. ის ჰგავს ჩატის აპლიკაციას, რომელშიც AI-ზე დაფუძნებული რეალურ დროში თარგმანია ჩაშენებული. როცა უცხოელ მეგობრებთან საუბრობ, ის მყისიერად გეხმარება „რუკის გაშიფვრაში“, რაც საშუალებას გაძლევს, შეუფერხებლად იურთიერთო და ამავდროულად, ადგილობრივი, აუთენტური გამოთქმები ისწავლო. ის გაძლევს საშუალებას, ნამდვილ საუბრებში თავდაჯერებულად იკვლიო, ისე რომ სრულიად დაკარგვის არ გეშინოდეს.

ამიტომ, ნუღარ იგრძნობ თავს დამნაშავედ „გონებაში თარგმნის“ გამო.

გაბედულად მიიღე ეს. მიიჩნიე ის შენს ყველაზე სანდო რუკად და მისი დახმარებით შეიცანი ახალი სამყარო. თუ მას გონივრულად და მიზანმიმართულად გამოიყენებ, ერთ დღესაც აღმოაჩენ, რომ რუკა უკვე გადაგიგდია და თავისუფლად სეირნობ ამ ულამაზეს ენობრივ ქალაქში.