Неліктен шет тілін үйренуде әрдайым "кедергі кезеңіне" тап боласың?

Сенде де осылай ма?

Жаңа тіл үйренуді енді бастағанда, зор ынтамен, күнделікті тапсырмаларды орындап, сөз жаттап, бейнелер көріп, өзіңді жылдам дамып жатқандай сезінесің. Бірақ бірнеше айдан кейін сол жаңашылдық сезімі сейілгенде, өзіңді бір "тоқырау кезеңіне" тап болғандай сезінесің – жаңа сөздерді жаттасаң да, ұмытып қаласың, грамматикалық ережелерді үйренсең де, қолдана алмайсың, сөйлегің келсе де, бетің қызарып, толық бір сөйлем айта алмайсың.

Тіл үйрену, бастапқы тәтті махаббаттан, жалғыздықтың ащы күресіне айналады.

Мәселе неде? Жеткілікті тырыспадың ба? Әлде тілдік қабілетің жоқ па?

Олай емес. Мәселе мынада: сен әрдайым "жалғыз өзіңнің ас үйіңде" тамақ жасап келдің.

Оқудағы кедергің, аспаздың "шабыт тоқырауындай"

Өзіңді аспаз деп елестетші. Бастапқыда, сен рецепт бойынша қызанақ қуырылған жұмыртқа мен кока-колалы тауық қанаттарын жасауды үйрендің. Сен күнде осы бірнеше тағамды жасайсың, әр жасаған сайын шеберлігің арта түседі.

Бірақ көп ұзамай, сен жалықтың. Отбасың да жалықты. Сен жаңашылдық енгізгің келеді, бірақ ас үйіңде бірнеше ғана дәмдеуіш, тоңазытқышыңда сол баяғы азық-түлік бар екенін байқайсың. Қанша тырыссаң да, тек сол баяғы тағамдарды жасай аласың. Міне, бұл сенің "кедергі кезеңің".

Осы кезде, тәжірибелі аспаз саған: "Ас үйде қиналма, базарға барып қайт", – дейді.

Сен күмәндана бардың. О, міне, жаңа әлем ашылды!

Сен бұрын-соңды көрмеген дәмдеуіштерді, бөгде жемістердің хош иісін сездің. Сатушының ұсынған Мексика бұрышын татып көрдің, тілің күйіп, ұйып қалды, бірақ бұл сенің ойыңды кеңейтті – ащылықтың қаншама түрі болатынын! Сен қасыңдағы әженің ерекше тамырлардан сорпа қайнатуды қалай талқылап жатқанын тыңдадың, теңіз өнімдерін сататын жас жігіттен ең жаңа балықты қалай таңдау керектігін сұрадың.

Саған көп нәрсе сатып алудың қажеті де жоқ, тек осы ақпаратқа толы, қайнаған ортада бір айналып шыққаннан кейін, үйге келгенде миың жаңа рецепттер мен шабытқа толы болады.

Тіл үйренуде де дәл солай.

Біздің көпшілігіміздің оқуымыз өз ас үйінде ғана отырған аспаз сияқты. Біз бірнеше оқулықты, бірнеше қолданбаны ұстанып, күннен күнге "сөз жаттау, есеп шығару" сияқты "бір сарынды әрекеттерді" қайталаймыз. Әрине, бұл өте маңызды, бірақ егер тек осылар ғана болса, сен тез арада қызықсыздық пен жалғыздық сезімін бастан кешіріп, ақырында ынтаңды жоғалтасың.

Нағыз серпіліс, "тамақ жасауда" тырысқаннан емес, "ас үйден" батылдықпен шығып, тіл үйренушілерге арналған, қызыққа толы "ғаламдық базарға" баруыңда.

"Ас үйден" қалай шығып, "ғаламдық базарыңды" табасың?

Бұл "базар" нақты бір орын емес, ол – ашық ойлылық пен әдіс. Ол сенің әдеттен тыс әрекет етіп, пайдасыз көрінгенімен, шабыт бере алатын адамдармен және оқиғалармен араласуың керектігін білдіреді.

1. "Мәзіріңде" жоқ "тағамдарды" татып көр

Мысалы, сен ағылшын тілін үйреніп жүрсің делік, және "Суахили тілін қалай үйренуге болады" деген тақырыптағы бір кездесуді көрдің. Сенің бірінші реакцияң: "Бұның маған қандай қатысы бар?" болуы мүмкін.

Асықпа. Бұл қытай аспазы француз соусын татып көргендей. Сен бірден француз тағамдарын жасауды үйренбеуің мүмкін, бірақ бұрын-соңды ойыңа келмеген жаңа дәмдеу логикасын, ингредиенттерді үйлестіру әдісін үйренуің әбден мүмкін.

Басқа адамдардың мүлдем басқа жүйедегі тілдерді қалай үйренетінін тыңдап көр. Олар қандай ерекше есте сақтау әдістерін қолданды? Олар ана тіліңнен мүлдем өзге мәдениетті қалай түсінеді? Бұл "қатысы жоқ" болып көрінген ақпараттар, көбінесе найзағайдай жарқ етіп, қалыптасқан ой жүйеңді бұзып, өзің үйреніп жатқан тілге жаңа көзқараспен қарауға мүмкіндік береді.

2. "Тамақтас досыңды" және "ас үй достарыңды" тап

Жалғыз тамақтану да жалғыздық, жалғыз тамақ жасау да қызықсыз. Тіл үйренудегі ең үлкен жау – жалғыздық сезімі.

Саған "тамақтас достарың" қажет – тілге құмар адамдар. Олармен бірге оқудағы қуаныштарың мен сәтсіздіктеріңді бөлісіп, бір-біріңнің "өзіндік мәзірлеріңмен" (оқу ресурстары мен әдістері) алмасып, тіпті бір-біріңнің "аспаздық шеберліктеріңді" (тіл алмасу тәжірибесін) "татып көруіңе" болады.

Әлемде сен сияқты, бір жолда келе жатқан қаншама адам барын білген кезде, ешбір оқулық бере алмайтын жылы қауымдастық сезіміне бөленесің.

Ендеше, бұл "ас үй достарын" қайдан табуға болады? Онлайн қауымдастықтар, тіл алмасу шаралары – өте жақсы таңдау. Бірақ нағыз сынақ, Бразилиядан келген, қытай тілін үйренгісі келетін "ас үй досыңды" тапқанда, қалай сөйлесуіңде.

Бұрын, бұл үшін бір жақтың тіл деңгейі өте жақсы болуы қажет еді. Бірақ қазір, технология бізге төте жол ашты. Мысалы, Lingogram сияқты құралдар – бұл жасанды интеллект аудармашысы бар чат қолданбасы, ол саған әлемнің кез келген бұрышындағы адамдармен еш кедергісіз дерлік қарым-қатынас жасауыңа мүмкіндік береді. Бұл сенің "ғаламдық базарыңда" жеке аудармашыңды алып жүргендей. Сен грамматика мен сөздік қордан тұтылып қалмай, ойлар мен мәдениет алмасуға көңіл бөле аласың.

3. "Сатушылардан" батыл сұрақтар қой

Базардағы ең ақылды адамдар әрдайым сұрақ қоюдан жалықпайтындар. "Бастық, мұны қалай дәмді етіп пісіруге болады?", "Мынау мен анаудың айырмашылығы неде?"

Өзіңнің оқу қауымдастығыңда да "сұрақ қоюды жақсы көретін" адам бол. Сұрақтарың ақымақтық болып көрінуінен қорықпа. Сен кездестірген әрбір кедергіні мыңдаған адам кездестірген. Сен қойған әрбір сұрақ, тек өзіңе ғана емес, ауыз ашуға батылы бармайтын "қарап тұрғандарға" да көмектесуі мүмкін.

Есіңде болсын, тіл үйренудің "ғаламдық базарында" ынталы "сатушылар" (мамандар мен тәжірибелі адамдар) және мейірімді "сатып алушылар" (оқу серіктестері) толы, олардың барлығы да бөлісуге құмар. Саған тек ауыз ашу керек.

Сонымен, егер тіл үйренуің тоқырап қалғандай сезінсең, өзіңді "көбірек сөз жаттауға" мәжбүрлеуді доғар.

Қолыңдағы "қалағыңды" тастап, таныс "ас үйіңнен" шығып, өзіңнің "ғаламдық базарыңды" ізде!

Ешқашан ойламаған "тағамды" татып көр, "рецептеріңмен" алмасатын "ас үй досыңды" тап, жүрегіңдегі күмәніңді батыл сұра.

Нағыз өсу, көбінесе сен әдеттен тыс әрекет етіп, белгісіздікті қабылдаған сәтте орын алатынын байқайсың.