10 Onvertaalbare Chinese Woorden en Wat Ze Echt Betekenen

Sommige woorden zijn meer dan alleen taalkundige symbolen; ze zijn culturele microkosmossen. In het Chinees bestaan er veel van zulke woorden die unieke culturele connotaties, filosofische ideeën of levenswijsheid met zich meedragen, waardoor ze extreem moeilijk nauwkeurig te vertalen zijn met één enkel Nederlands woord. Het begrijpen van deze "onvertaalbare" woorden zal je in staat stellen de schoonheid van het Chinees en de essentie van de Chinese cultuur dieper te waarderen. Vandaag duiken we in 10 van deze Chinese woorden en ontdekken we hun ware betekenis.

Woorden die de Chinese Cultuur en het Chinese Denken Definiëren

1. 缘分 (Yuánfèn)

• Letterlijke Betekenis: Voorbestemde relatie/lot.
• Ware Betekenis: Verwijst naar de voorbestemde ontmoetingen, connecties of relaties tussen mensen. Het gaat verder dan louter toeval en impliceert een mysterieuze, vooraf bepaalde band, of het nu gaat om liefde, vriendschap of familiebanden.
• Voorbeeld: “我们能在这里相遇，真是缘分啊!” (Wat een yuánfèn dat we elkaar hier konden ontmoeten!)

2. 撒娇 (Sājiāo)

• Letterlijke Betekenis: Zich verwend/koket gedragen.
• Ware Betekenis: Verwijst naar zich schattig, innemend of licht kinderachtig gedragen tegenover een naaste (zoals ouders of een partner) om afhankelijkheid uit te drukken, aandacht te zoeken of een bepaald doel te bereiken. Het is gedrag dat kwetsbaarheid en intimiteit impliceert.
• Voorbeeld: “她一撒娇，男朋友就什么都答应了.” (Zodra ze begon te sājiāoen, stemde haar vriend overal mee in.)

3. 关系 (Guānxì)

• Letterlijke Betekenis: Relatie.
• Ware Betekenis: In de Chinese cultuur is "关系" (guānxì) meer dan alleen menselijke connecties; het verwijst specifiek naar een sociaal netwerk dat is gebouwd op wederkerigheid, vertrouwen en emotionele banden. Het impliceert vaak een informele invloed die wordt verkregen door wederzijdse gunsten en interacties, en die kan worden gebruikt om dingen voor elkaar te krijgen of toegang te krijgen tot middelen.
• Voorbeeld: “在中国办事，关系很重要.” (In China is guānxì erg belangrijk om dingen voor elkaar te krijgen.)

4. 上火 (Shànghuǒ)

• Letterlijke Betekenis: Vuur/hitte krijgen.
• Ware Betekenis: Dit is een concept uit de Traditionele Chinese Geneeskunde (TCG), verwijzend naar een reeks ongemakkelijke lichamelijke symptomen zoals aften, keelpijn, constipatie, prikkelbaarheid, meestal geassocieerd met het eten van pittig/gefrituurd voedsel of laat opblijven. Het is geen ontsteking zoals in de Westerse geneeskunde, maar een staat van onbalans in het lichaam.
• Voorbeeld: “最近老熬夜，我有点上火了.” (Ik ben de laatste tijd vaak laat opgebleven, dus ik voel me een beetje shànghuǒ.)

5. 面子 (Miànzi)

• Letterlijke Betekenis: Gezicht.
• Ware Betekenis: Verwijst naar iemands waardigheid, reputatie, sociale status en imago. In de Chinese cultuur is het behouden van je eigen "miànzi" en het geven van "miànzi" aan anderen cruciaal, wat de woorden, daden en sociale interacties van mensen beïnvloedt.
• Voorbeeld: “你这样做，让他很没面子.” (Wat je deed, zorgde ervoor dat hij veel miànzi verloor.)

6. 凑合 (Còuhé)

• Letterlijke Betekenis: Het ermee doen/oplappen.
• Ware Betekenis: Verwijst naar het ermee doen, je redden, of iets accepteren dat niet perfect is maar wel acceptabel. Het weerspiegelt een pragmatische, flexibele en soms enigszins berustende houding ten opzichte van het leven.
• Voorbeeld: “这件衣服虽然旧了点，但还能凑合穿.” (Dit kledingstuk is weliswaar wat oud, maar kan nog steeds còuhé worden gedragen.)

7. 孝顺 (Xiàoshùn)

• Letterlijke Betekenis: Kinderlijke piëteit/gehoorzaamheid.
• Ware Betekenis: Verwijst naar het respect, de liefde, de steun en de gehoorzaamheid van kinderen jegens hun ouders. Dit is een zeer belangrijke deugd in de traditionele Chinese cultuur, die dankbaarheid en verantwoordelijkheid jegens ouderen benadrukt.
• Voorbeeld: “他是一个非常孝顺的孩子.” (Hij is een zeer xiàoshùn kind.)

8. 留白 (Liúbái)

• Letterlijke Betekenis: Witruimte overlaten/leeg laten.
• Ware Betekenis: Afkomstig uit de traditionele Chinese kunst (zoals Oost-Indische inkt-schilderijen), verwijst het naar het weglaten van lege ruimtes in een werk om de kijker ruimte te geven voor verbeelding of om het hoofdonderwerp te benadrukken. Uitgebreid naar het leven en communicatie betekent het niet te definitief spreken of dingen tot het uiterste drijven, waardoor er ruimte overblijft voor flexibiliteit.
• Voorbeeld: “他的演讲很有艺术性，懂得留白.” (Zijn toespraak was zeer artistiek, hij wist hoe hij liúbái moest toepassen.)

9. 走心 (Zǒuxīn)

• Letterlijke Betekenis: Hart lopen/in het hart gaan.
• Ware Betekenis: Verwijst naar iets met heel je hart doen, oprechte emotie en moeite erin steken, en niet zomaar de bewegingen volgen. Het benadrukt oprechtheid en emotionele betrokkenheid.
• Voorbeeld: “这首歌唱得很走心，我听哭了.” (Dit lied werd heel zǒuxīn gezongen, ik moest ervan huilen.)

10. 佛系 (Fóxì)

• Letterlijke Betekenis: Boeddhistische stijl.
• Ware Betekenis: Verwijst naar een levenshouding van niet concurreren, tevreden zijn met wat men heeft en dingen licht opnemen. Het komt voort uit het boeddhistische concept van "geen verlangens", maar wordt vaak door jongeren gebruikt om een gebrek aan enthousiasme of ambitie ten opzichte van het leven en werk te beschrijven.
• Voorbeeld: “他现在工作很佛系，不加班，不内卷.” (Hij is nu heel fóxì op het werk: geen overwerk en geen interne concurrentie.)

Deze woorden zijn vensters naar het begrijpen van de Chinese cultuur en het Chinese denken. Door ze te leren, verrijk je niet alleen je woordenschat, maar krijg je ook een diepere waardering voor de unieke charme van de Chinese taal.