Je buitenlandse talen leren zo vermoeiend? Misschien gebruik je wel de verkeerde "kaart".

Heb je ook wel eens het gevoel gehad: nadat je Engels onder de knie hebt, bijt je je weer vast in het Japans en het voelt alsof je helemaal opnieuw moet beginnen, alles moet weer van nul af aan opgebouwd worden. Elk woord, elke grammaticaregel, voelt als een onoverkomelijke berg. We denken vaak dat talen leren nu eenmaal zo is, een soort ascetische beproeving.

Maar wat als ik je vertel dat de reden waarom je je zo moe voelt, misschien niet komt doordat je niet hard genoeg werkt, maar omdat je vanaf het begin de verkeerde "kaart" hebt gebruikt?

Een verhaal over "leren koken"

Laten we het eens over een andere boeg gooien en talen leren vergelijken met leren koken.

Stel je voor dat je een Chinese meesterkok bent, die alle kneepjes van het vak beheerst op het gebied van de Chinese keuken (dit is je moedertaal). Nu wil je Italiaans leren koken (je doeltaal C).

Je hebt twee kookboeken voor je:

1. Een Engels kookboek: Dit is geschreven voor een Amerikaan die alleen een magnetron kan bedienen. Het begint met uitleg over "hoe je vuur moet maken" en "wat blokjes snijden is", langdradig en omslachtig. Als meesterkok, zou je zo'n receptenboek dan niet extreem inefficiënt vinden? (Dit is te vergelijken met het leren van een taal met een totaal afwijkende grammaticale structuur, zoals Koreaans, vanuit het Nederlands).
2. Een Frans kookboek: Toevallig heb je eerder de Franse keuken bestudeerd (je tweede vreemde taal B). De Franse en Italiaanse keuken leggen beide nadruk op sauzen, gebruiken graag specerijen en zijn onlosmakelijk verbonden met wijn. Dit receptenboek vertelt je direct: "De bereiding van deze saus lijkt op die van een Franse witte saus, maar voeg wat extra Parmezaanse kaas toe." Je begreep het meteen, want de onderliggende kooklogica is vergelijkbaar. (Dit is te vergelijken met het leren van Koreaans vanuit het Japans).

Zie je het verschil?

Als je begint met een "beginner" kookboek, verspil je veel tijd aan basisprincipes die je al kent. Maar met behulp van een kookboek van een "collega" kom je direct tot de kern en bereik je meer met minder moeite.

Vind jouw leer-"springplank"

Deze leerstrategie, waarbij je gebruikmaakt van bestaande kennis, heeft een speciale naam: de "taalleer-ladder" of "taal-springplank". Simpel gezegd betekent het dat je een vreemde taal die je al beheerst (B) gebruikt om een nieuwe vreemde taal (C) te leren.

Waarom is deze methode zo effectief?

1. Energie besparen, twee vliegen in één klap slaan: Wanneer je Koreaans leert met Japanse materialen, ben je niet alleen nieuwe kennis aan het opdoen, maar versterk je tegelijkertijd je Japans. Tijd is beperkt, maar met deze methode wordt elke minuut nuttig besteed. Wil je een meertalig talent worden? Dit is bijna een onmisbare vaardigheid.

2. Gedeelde logica, snel begrip: Talen bestaan niet op zichzelf; ze zijn als familie en hebben hun eigen "familiebanden". Talen uit dezelfde taalfamilie delen vaak vergelijkbare woordenschat, grammatica en denkwijzen.

   • Als je Spaans kent, is Frans leren veel gemakkelijker.
   • Als je Mandarijn beheerst, heb je een kortere weg naar het Kantonees.
   • Als je Japans beheerst, zul je ontdekken dat de grammaticale structuur van het Koreaans verrassend veel overeenkomsten vertoont.

   Laten we een klassiek voorbeeld nemen: in het Japans heb je het concept van "telwoorden". Je zegt bijvoorbeeld niet "drie", maar "drie (boeken)" of "drie (munten)". Een Engelstalige moedertaalspreker heeft misschien een artikel van drieduizend woorden nodig om dit te begrijpen. Maar als je met Japans kennis zoekt naar Koreaanse telwoorden, is de uitleg misschien maar één zin: "Het Japanse 'ko' (個) zeg je in het Koreaans gewoon als 'gae' (개)." — Een soort "ik snap jou"-begrip dat direct alle leerobstakels wegneemt.

3. Betere bronnen, authentiekere uitleg: Wil je een aantal niche-talen leren? Dan zul je merken dat er bitter weinig materiaal beschikbaar is in het Nederlands of Engels. Maar als je een andere "springplank"-taal gebruikt, bijvoorbeeld Mandarijn om informatie over het Minnan te vinden, of Turks om informatie over het Azerbeidzjaans te vinden, dan zul je een nieuwe wereld ontdekken.

Pas op voor de valkuil genaamd "voor lief nemen"

Natuurlijk heeft deze methode ook een zoete valkuil: zelfgenoegzaamheid.

Omdat de nieuwe taal zo vlot verloopt, schakel je misschien onbewust de "automatische piloot" in, denkend "oh, dit is hetzelfde als Japans", en veronachtzaamt zo de subtiele maar cruciale verschillen. Net als de Franse en Italiaanse keuken: hoewel ze op elkaar lijken, zijn ze absoluut niet hetzelfde. Als je Italiaanse pasta blijft bereiden met de Franse denkwijze, krijg je uiteindelijk misschien alleen "Franse pasta" in plaats van een authentieke Italiaanse smaak.

Hoe vermijd je deze valkuil?

Het antwoord is simpel: blijf nieuwsgierig en zoek actief naar de verschillen.

Neem geen genoegen met "het lijkt wel op elkaar", maar vraag jezelf af: "Wat is nu precies het verschil?". Wanneer je een klein verschil opmerkt en dat onthoudt, creëert je brein een aparte ruimte voor deze nieuwe taal, in plaats van haar onder de vleugels van de oude taal te laten wonen.

Vanaf vandaag, wees een slimme leerder

Talen leren gaat nooit alleen maar over wie het hardst werkt; het gaat net zo goed over wie het slimst is. In plaats van telkens weer te zwoegen vanaf de voet van de berg, kun je beter leren om die "springplank" te vinden die je een grote sprong voorwaarts laat maken.

Gebruik de kennis die je al hebt om een hele nieuwe wereld te ontsluiten. Dit is niet alleen een efficiënte strategie, maar ook een opwindende ervaring – je zult ontdekken dat er zoveel wonderbaarlijke resonanties en verbanden zijn tussen talen.

En in dit proces is het belangrijkste om te beginnen met spreken. Wees niet bang om fouten te maken; gebruik moedig je "springplank"-taal om met de wereld te communiceren. Als je wat ondersteuning en veiligheid nodig hebt, kun je tools zoals Lingogram proberen. Dit is een chat-app met ingebouwde AI-vertaling, zodat je overal en altijd hulp kunt krijgen tijdens gesprekken met vrienden wereldwijd. Zo kun je met meer zelfvertrouwen die stap zetten en theorie omzetten in echte vaardigheid.

Stop met het zijn van een "ascetische" taalstudent. Vind jouw springplank, en je zult ontdekken dat de poort naar een nieuwe wereld veel dichterbij is dan je denkt.