Uchovu Wako wa Kujifunza Lugha za Kigeni Unaweza Kuwa Umesababishwa na "Ramani" Isiyo Sahihi

Umewahi kujisikia hivi: baada ya kumaliza kujifunza Kiingereza, kisha uanze Kijapani, ukahisi ni kama unaanza upya, kila kitu kinabidi kujengwa upya? Kila neno, kila sarufi, huonekana kama milima mirefu isiyoweza kupandwa. Daima tumedhani kujifunza lugha ndivyo ilivyo—safari ngumu inayohitaji nidhamu kama ya watawa.

Lakini je, nikikuambia kuwa sababu unajisikia uchovu huenda si kwa sababu hujajitahidi vya kutosha, bali ulitumia "ramani" isiyo sahihi tangu mwanzo?

Hadithi Kuhusu Kujifunza Kupika

Hebu tubadilishe mtazamo, tufikirie kujifunza lugha kama kujifunza kupika.

Tuseme wewe ni mpishi mkuu wa Kichina, uliyebobea kikamilifu katika mbinu mbalimbali za upishi wa Kichina (hii ndiyo lugha yako mama). Sasa, unataka kujifunza kupika vyakula vya Kiitaliano (lugha unayolenga - lugha C).

Uko na vitabu viwili vya mapishi mbele yako:

1. Kitabu cha Mapishi cha Kiingereza: Kimeandikwa kwa ajili ya Mmarekani anayetumia oveni ya microwave pekee. Kitaanza kufundisha kutoka "jinsi ya kuwasha jiko" hadi "nini maana ya kukata vipande vidogo", kwa maneno mengi na kwa njia ngumu. Wewe kama mpishi mkuu, kusoma kitabu cha aina hii cha mapishi, huoni ni kupoteza muda mwingi na kutokuwa na ufanisi? (Hii ni kama kutumia Kichina kujifunza lugha yenye muundo wa sarufi tofauti kabisa, kwa mfano, Kikorea).
2. Kitabu cha Mapishi cha Kifaransa: Kwa bahati nzuri, hapo awali ulikuwa umejifunza kupika vyakula vya Kifaransa (lugha yako ya pili ya kigeni - lugha B). Vyakula vya Kifaransa na Kiitaliano vyote vinazingatia michuzi, vyote vinapenda kutumia viungo, na vyote haviwezi kutenganishwa na divai. Kitabu hiki cha mapishi kinakuambia moja kwa moja: "Njia ya kutengeneza mchuzi huu inafanana na mchuzi mweupe wa Kifaransa, lakini ongeza jibini ya Parmesan kidogo zaidi." Ulielewa mara moja, kwa sababu mantiki ya msingi ya upishi inafanana. (Hii ni kama unapotumia Kijapani kujifunza Kikorea).

Umeona tofauti?

Ukianza na kitabu cha mapishi cha "wawasi", utapoteza muda mwingi kwenye mbinu za msingi ambazo tayari unazijua. Lakini kwa msaada wa kitabu cha mapishi cha "wenzako", utafika moja kwa moja kwenye kiini, na kufanya mengi kwa jitihada kidogo.

Pata "Ubao Wako wa Kurukia" wa Kujifunza

Njia hii ya kujifunza ya "kutumia ujuzi uliopo" (kujenga juu ya maarifa yaliyopo) ina jina maalum, inayoitwa "Ngazi ya Lugha" au "Ubao wa Kurukia wa Lugha". Kwa urahisi, ni kutumia lugha ya kigeni (B) uliyofahamu tayari, kujifunza lugha mpya ya kigeni (C).

Kwa nini njia hii ina ufanisi mkubwa kiasi hiki?

1. Kuokoa Nguvu, Kufanya Mambo Mawili kwa Mpigo Mmoja (一箭双雕): Unapotumia nyenzo za Kijapani kujifunza Kikorea, huwi tu unajifunza maarifa mapya, bali pia unazidi kuimarisha Kijapani chako. Muda ni mdogo, lakini njia hii inahakikisha kila dakika unaitumia kwa umakini na ufanisi wa hali ya juu. Unataka kuwa mtaalamu wa lugha nyingi? Huu karibu ni ujuzi muhimu sana.

2. Mantiki Zinazofanana, Uelewa wa Haraka: Lugha hazipo peke yake; zina "familia" zao, kama vile wanadamu. Lugha zilizo katika mfumo mmoja wa kifamilia mara nyingi hushiriki msamiati, sarufi, na mitindo ya kufikiri inayofanana.

   • Ukishafahamu Kihispania, kujifunza Kifaransa kunakuwa rahisi zaidi.
   • Ukishafahamu Mandarin, kujifunza Kikantoni kunakuwa na njia ya mkato.
   • Ukishamudu Kijapani, utagundua kuwa muundo wa sarufi ya Kikorea unafanana sana kwa kushangaza.

   Hebu tutoe mfano mkuu kabisa: Katika Kijapani kuna dhana ya "maneno ya kuhesabia" (classifiers), kwa mfano huwezi kusema "tatu" tu, bali lazima useme "vitabu vitatu" (本) au "sarafu tatu" (枚). Mzungumzaji wa asili wa Kiingereza kuelewa hili, huenda akahitaji kusoma makala ya maneno elfu tatu. Lakini ukitumia Kijapani kutafuta maneno ya kuhesabia ya Kikorea, ufafanuzi unaweza kuwa sentensi moja tu: "Maneno ya Kijapani '個' (ko) yanatamkwa '개' (gae) katika Kikorea."—Huu ni uelewano wa "nakuelewa" unaoondoa vikwazo vya kujifunza papo hapo.

3. Rasilimali Bora Zaidi, Ufafanuzi Halisi Zaidi: Unataka kujifunza lugha chache zinazozungumzwa na watu wachache? Utagundua kuwa nyenzo za Kichina au Kiingereza ni chache sana. Lakini ukibadilisha lugha ya "kurukia", kwa mfano, kutumia Mandarin kutafuta nyenzo za Minnan, au kutumia Kituruki kutafuta nyenzo za Kiazabajani, utagundua ulimwengu mpya.

Jihadhari na Mtego Unaostahiki Kuitwa "Kudhania Tu"

Bila shaka, njia hii pia ina mtego mmoja mtamu: kujiridhisha kupita kiasi.

Kwa sababu lugha mpya hujifunzwa kwa urahisi sana, unaweza bila kujijua kuwasha hali ya "mwendokasi otomatiki" (autopilot), ukisema "Ah, hii ni kama Kijapani", kisha ukapuuzia tofauti hizo ndogondogo lakini muhimu sana. Kama vile vyakula vya Kifaransa na Kiitaliano, ingawa vinafanana, si kitu kimoja kabisa. Ukiendelea kutumia mawazo ya kupika chakula cha Kifaransa kutengeneza pasta ya Kiitaliano, mwishowe utatengeneza tu "pasta ya Kiitaliano ya Kifaransa", badala ya ladha halisi ya Kiitaliano.

Jinsi ya kuepuka kuangukia mtegoni?

Jibu ni rahisi: Baki mdadisi, na uwe "makini" kuziona tofauti.

Usitosheke na "kuhisi tu zinafanana", bali jiulize "zinatofautiana wapi hasa?" Unapogundua tofauti ndogo, na kuiweka akilini mwako, ubongo wako ndipo utakapofungua nafasi huru kwa lugha hii mpya, badala ya kuiacha ikajisitiri chini ya kivuli cha lugha ya zamani.

Kuanzia Leo, Kuwa Mwanafunzi Mwerevu

Kujifunza lugha kamwe si kuhusu nani anajitahidi zaidi tu, bali ni kuhusu nani mwerevu zaidi. Badala ya kujitahidi kupanda mlima kutoka chini kila wakati, ni bora ujifunze kupata "ubao wa kurukia" unaoweza kukupandisha juu haraka.

Tumia maarifa uliyoyapata tayari, kufungua ulimwengu mpya kabisa. Hii si tu mkakati wenye ufanisi, bali pia ni uzoefu wa kusisimua—utagundua kuwa kuna mfanano na miunganisho mingi ya ajabu kati ya lugha na lugha.

Na katika mchakato huu, jambo muhimu zaidi ni kuanza kuzungumza na kutumia. Usiogope kukosea, tumia kwa ujasiri lugha yako ya "kurukia" kuwasiliana na ulimwengu. Ikiwa unahitaji msaada na usalama kidogo, unaweza kujaribu zana kama Intent. Ni programu ya gumzo (chat App) iliyo na tafsiri ya AI (Artificial Intelligence) ndani yake, inayokuwezesha kupata msaada wakati wowote unapozungumza na marafiki wa kimataifa. Kwa njia hii, utaweza kuchukua hatua hiyo kwa ujasiri zaidi, na kubadilisha nadharia kuwa uwezo halisi.

Acha kuwa "mtawa anayejitahidi" katika kujifunza lugha. Pata ubao wako wa kurukia, utagundua kuwa mlango unaoelekea ulimwengu mpya, uko karibu zaidi kuliko unavyofikiria.