Aynı dili konuşsak da neden kendimi bir "cahil" gibi hissediyorum?
Hiç böyle bir deneyim yaşadınız mı?
Kuzeyli birinin Guangzhou'ya gitmesi, kendine güvenle bir çay restoranına girmesi gibi... Sonra menüdeki "靓仔" (yakışıklı çocuk) ve "飞沙走奶" (uçan kum koşan süt) gibi isimleri görünce bir anda onca yıllık okul hayatının boşuna olduğunu hissetmesi gibi. Oysa hepsi Çince karakterlerle yazılmıştı; ama bir araya gelince esrarengiz bir metin gibi olmuşlardı.
Bu "aynı dil, farklı anlam" durumuyla yaşanan utanç, aslında tüm dünyada karşılaşılan ilginç bir andır. Bu bize, dilin sadece sözlüklerdeki kelimelerden ibaret olmadığını, aksine canlı, gündelik hayatın kokusunu taşıyan kültürün ta kendisi olduğunu hatırlatır.
"Tek Kuş, Çift Kanat", ama Konuşulan Dil "Uzay Dili" Gibiydi
İspanyolca ana dili olan bir arkadaşım var. Geçenlerde, otantik Küba yemeklerini tatmak için Miami'deki "Küçük Havana"ya gitti. Hiçbir sorun yaşamayacağını düşünüyordu, ne de olsa Küba ve memleketi Porto Riko kültürel olarak kardeş gibidir, "tek kuşun iki kanadı" olarak bilinirler ve hatta bayrakları bile ikiz gibi görünür.
Ancak İspanyolca menüyü kendine güvenle eline aldığında şaşkına döndü.
Menüdeki aporreado, chilindrón, rabo estofado gibi yemek isimlerinin hiçbirini anlayamadı. Kendini elinde İspanyolca bir sözlükle dolaşan "sahte" bir ana dili konuşan gibi hissetti.
Peki bu nasıl olabiliyordu?
Her Yemek Adı, Bir Kültür Şifresiydi
Sonra fark etti ki, bu garip kelimelerin her birinin arkasında tarih, alışkanlıklar ve yaşamla ilgili bir hikaye saklıydı. Bunlar izole kelimeler değil, Küba kültürüne açılan küçük anahtarlardı.
Birkaç ilginç örnek verelim:
-
"Morlar ve Hristiyanlar" (Moros y Cristianos): Bu yemeğin kelime anlamı "Morlar ve Hristiyanlar"dır. Aslında bu, siyah fasulyeli pirinçtir. Ancak Küba'da insanlar, İspanyol tarihinde 800 yıl süren karmaşık bir dönemi anmak için koyu tenli Morları siyah fasulye ile, Hristiyanları ise beyaz pirinç ile temsil ederler. Basit bir kase pirinç, aslında tüm bir ulusun anısını barındırır.
-
"Olgunlaşmışlar" (Maduros): Bu, kızarmış, tatlı ve olgun muz anlamına gelir. İlginçtir ki, arkadaşımın memleketinde buna
amarillos(sarılar) derler. Aynı şey olsa da, komşular arasında farklı isimlerle anılır, tıpkı bizde aynı şeye farklı yörelerde farklı isimler verilmesi gibi samimi ve özel bir durumdur. -
"Tencerede Pişmiş Mısır Tamalesi" (Tamal en cazuela): Eğer bunun bildiğimiz, yapraklara sarılmış Meksika tamalesi (Tamale) olduğunu düşünüyorsanız, büyük yanılgıdasınız.
en cazuela"tencerede" anlamına gelir. Bu yemek aslında mısır tamalesi yapmak için kullanılan tüm malzemelerin –mısır unu, domuz eti, baharatlar– bir tencerede pişirilerek yoğun, aromatik bir mısır lapasına dönüştürülmesidir. Bu, sanki bir "parçalara ayrılmış/yapıbozuma uğratılmış" tamale gibidir; her kaşık bir sürprizdir.
İşte dilin cazibesi de tam da burada yatıyor. Dil, değişmez kurallardan ibaret değildir; aksine akışkan, hayal gücüyle dolu bir yaratımdır. Sizi şaşırtan o kelimeler, tam da bir yeri en otantik şekilde anlamanın kapılarıdır.
"Anlamamaktan" "Sohbet Edebilmeye"
O anki şaşkınlık, aslında harika bir hatırlatıcıydı: Gerçek iletişim, dil becerisinden değil, merakla başlar.
Genellikle bir yabancı dil öğrendiğimizde dünyayla sorunsuz bir şekilde iletişim kurabileceğimizi düşünürüz. Ancak gerçek şu ki, her zaman kültür, lehçe ve argo kaynaklı "son kilometre" engelleriyle karşılaşırız.
Hayal edin, o Küba restoranında "Morlar ve Hristiyanlar"ın arkasındaki hikayeyi anında anlayabilseydiniz, restoran sahibiyle aranızdaki diyalog hemen daha canlı ve sıcak olmaz mıydı? Artık sadece sipariş veren bir turist değil, onların kültürüne gerçekten ilgi duyan bir arkadaş olurdunuz.
İşte Intent'i yaratmamızın asıl amacı buydu. O sadece bir sohbet çeviri aracı değil, aynı zamanda bir kültür köprüsüdür. Dahili yapay zeka çevirisi, sözlüklerde bulamayacağınız argoları ve kültürel arka planları anlamanıza yardımcı olur, böylece herhangi bir ülkeden arkadaşlarınızla sohbet ederken dilin yüzeyini aşıp gerçekten derinlemesine iletişim kurabilirsiniz.
Bir dahaki sefere, bilmediğiniz bir menüyle veya farklı kültürel kökenden gelen yeni bir arkadaşla karşılaştığınızda, artık "anlayamamaktan" çekinmeyin.
Şaşkınlığınızı meraka dönüştürün. Çünkü gerçek bağlantı, dünyanın bizim alışkın olduğumuz şekilde konuşmasını sağlamak değil, bizim cesurca ve doğru araçlarla onların dünyasını anlamamızdır.
Daha derin bir sohbete başlamaya hazır mısınız?