“Noqulay suhbatlar”dan qoʻrqishni bas qiling, siz shunchaki bu oʻyinning asl qoidalarini tushunmagansiz
Sizda ham shundaymi?
Bir ziyofat yoki yigʻilishga kirganingizda, xona notanish yuzlarga toʻla boʻlsa, yuragingiz duk-duk urishni boshlaydimi? Eng qoʻrqinchlisi sahnada nutq soʻzlash emas, balki odamlar bilan “noqulay suhbat” qilishga majbur boʻlgan paytlardir.
“Salom, uh… bugun havo yaxshi, a?”
Birgina gap bilan suhbat oʻladi, havo bir zumda muzlab qoladi. Biz har doim yengil suhbatni (Small Talk) notiqlik imtihoni deb oʻylaymiz, unda aqlli, qiziqarli va bilimdon boʻlishimiz kerak, birorta notoʻgʻri gap aytsak, oʻyindan chiqarilamiz deb oʻylaymiz.
Lekin sizga boshidanoq xato oʻylaganligimizni aytsam-chi?
Yengil suhbat intervyu emas, balki ikki kishi oʻrtasida kichik “vaqtinchalik koʻprik” qurishga oʻxshaydi.
Maqsadingiz bir zumda “qalbdoʻst”ga olib boradigan dengiz ustidan oʻtuvchi ulkan koʻprik qurish emas, balki bir-biringiz bilan bemalol oʻtib, salomlashishga imkon beradigan kichik yogʻoch koʻprik qurishdir. Agar koʻprik qurilsa, hatto bir daqiqa boʻlsa ham, siz gʻolib boʻlasiz.
Buni tushunib yetsangiz, “noqulay suhbat” bosimi bir zumda yoʻqolganini koʻrasiz. Endi bu koʻprikni qanday qilib osonlikcha qurish haqida gaplashamiz.
Birinchi qadam: Koʻprik qurish uchun mos joy topish
Koʻprik qurish uchun avval qarshi qirgʻoqni topish kerak, shunday emasmi?
Atrofga qarasangiz, baʼzi odamlar yopiq orollarga oʻxshashini koʻrasiz – quloqchin taqib, kitobga koʻmilgan yoki telefonda gaplashayotgan boʻlishadi. Ularni bezovta qilmang.
Siz qidirayotganlar – “koʻprik qurishni xush kelibsiz”dek koʻrinadigan odamlardir. Ularning holati ochiq, nigohlari harakatda, hatto ular ham aloqa topish imkoniyatini izlayotgan boʻlishi mumkin. Doʻstona koʻz aloqasi, bir tabassum – bu eng yaxshi “qurilish ruxsatnomasi”dir.
Ikkinchi qadam: Birinchi koʻprik taxtasini qoʻyish
Koʻprikning boshlanish nuqtasi har doim sizning umumiy tayanch nuqtangizdir.
Siz bir joyda, bir vaqtda boʻlishingiz – bu eng mustahkam “koʻprik ustuni”dir. Hayratlanarli kirish soʻzlari haqida oʻylamang, bu sizni yanada asabiylashtiradi. Atrofga qarang va birinchi koʻprik taxtasini ochiq savol bilan qoʻying:
- “Bugun bu tadbirda odam koʻp ekan, avval ham kelganmisiz?”
- “Bu yerdagi musiqa juda oʻzgacha, qaysi uslubdagi musiqa ekanligini bilasizmi?”
- “Oʻsha kichik tortni tatib koʻrdingizmi? Juda zoʻr koʻrinardi.”
Bu savollar xavfsiz, sodda va deyarli “ha” yoki “oh” degan javob bilan toʻxtatib boʻlmaydi. Suhbatdosh javob bersa, koʻprigingiz allaqachon uzaya boshlaydi.
Uchinchi qadam: Oʻzaro almashinish bilan koʻprikni tugatish
Koʻprik qurish ikki kishilik ish. Siz bir taxta uzatasiz, u bir mix qoqadi.
Eng taqiqlangani suhbatni soʻroqqa aylantirishdir: “Ismingiz nima? Nima ish qilasiz? Qaerdansiz?” Bu koʻprik qurish emas, bu “pasport tekshirganday” boʻladi.
Aqlli yoʻl – “maʼlumot almashish”. Oʻzingiz haqingizda bir oz maʼlumot bering, keyin savolni suhbatdoshga qaytaring.
Siz: “Men yaqinda Shanxaydan koʻchib keldim, hali bu yerdagi ritmga moslashyapman. Siz-chi? Doim shu yerda yashaganmisiz?”
Suhbatdosh: “Ha, men shu yerda tugʻilib oʻsganman. Shanxay juda ajoyib, men doim u yerga borishni xohlaganman.”
Koʻrdingizmi? Siz maʼlumot berdingiz (yaqinda koʻchib keldingiz), va savol tashladingiz (siz-chi?). Shunday qilib, koʻprik yuzasi yoyildi.
Bu yerda bir “universal hiyla”ni baham koʻraman: Suhbatdosh sizga kasbi haqida aytganda, tushunasizmi-yoʻqmi, samimiy javob bering: “Voy, juda qiyin / juda ajoyib eshitiladi.”
Bu gap insoniy munosabatlardagi “sehrli yelim”dir. Bu bir zumda suhbatdoshga tushunilganini va hurmat qilinganini his qildiradi. Ishonmasangiz, sinab koʻring, bu koʻprik darhol yanada mustahkam boʻladi.
Toʻrtinchi qadam: Nafislik bilan ketish va keyingi koʻprikni qurish
Vaqtinchalik kichik koʻprikning vazifasi qisqa va yoqimli aloqani amalga oshirishdir. Suhbatda tabiiy toʻxtash paydo boʻlganda, vahima qilmang. Bu sizning magʻlub boʻlganingizni anglatmaydi, balki bu koʻprik oʻz vazifasini bajarganini bildiradi.
Nafislik bilan ketish vaqti keldi.
Mukammal yakun hayratlanarli boshlanishdan koʻra koʻproq taassurot qoldiradi.
- “Siz bilan tanishganimdan xursandman! Men hojatxonaga borishim kerak, keyinroq gaplashamiz.” (Klassik, ammo samarali)
- “Siz bilan suhbatlashish juda yoqimli boʻldi, u yerda bir doʻstimni koʻrdim, borib salomlashishim kerak.”
- “(Suhbatdoshning ismini eslab qoling), siz bilan tanishganimdan xursandman, umid qilamanki, bugun yaxshi vaqt oʻtkazasiz!”
Agar suhbat yaxshi boʻlsa, aloqa maʼlumotlarini almashishni unutmang. Bu “vaqtinchalik kichik koʻprik” keyingi muhim munosabatlarning boshlanish nuqtasi boʻlishi mumkin.
Qachonki “koʻprik”ning narigi qirgʻogʻi boshqa dunyo boʻlsa
Biz bir tilda soʻzlashuvchilar oʻrtasida koʻprik qurishni oʻrgandik. Lekin suhbatdosh butunlay boshqa madaniyatdan boʻlsa va biz tushunmaydigan tilda gapirsa-chi?
Bu keng okean bilan ajratilganday, eng yaxshi yogʻoch taxtani ham u yoqqa uzatib boʻlmaydi.
Bunday paytda sizga “sehrli koʻprik” kerak boʻladi. Lingogram kabi vositalar, xuddi choʻntagingizdagi toʻliq avtomatik koʻprik quruvchi robotga oʻxshaydi. Uning oʻrnatilgan AI tarjimasi sizga dunyodagi har qanday odam bilan toʻsiqsiz muloqot qilish imkonini beradi, til boʻshligʻini bir zumda toʻldiradi.
Tokiodagi startapchi bilan loyiha haqida gaplashasizmi yoki Parijdagi rassom bilan ilhom haqida suhbatlashasizmi, siz endi “qanday aytish” haqida tashvishlanishingizga hojat qolmaydi, faqat “nimani aytish”ga eʼtibor qaratishingiz kerak boʻladi.
Oxir-oqibat, shuni tushunasizki, ijtimoiy muloqot ustalari koʻp “muloqot texnikalarini” egallaganlari uchun emas, balki ularning ichida qoʻrquv boʻlmagani uchundir.
Ular har bir yengil suhbat shunchaki samimiy bogʻlanish ekanligini tushunadilar. Bir martada bir koʻprik qurish, bir martada bir odamni bogʻlash.
Bugundan boshlab, qoʻrqishni bas qiling. Birinchi kichik koʻprigingizni qurishga boring.